ΑΝΤΡΕΑΣ ΖΑΠΑΤΙΝΑΣ

Από παρουσίαση αφιέρωμα του για τον Αντρέα Ζαπατίνα

υπεύθυνο σήμερα του σχεδιαστικού τμήματος της SUBARU,
και επι σειρά δεκαετιών υπεύθυνο σχεδιαστικού τμήματος της ALFA ROMEO

Όταν μια εταιρεία με τη σχεδιαστική παράδοση της Alfa Romeo εμπιστεύεται την ηγεσία του Centro Stile -του σχεδιαστικού της τμήματος- σε έναν Ελληνα σχεδιαστή, τότε σίγουρα ο άνθρωπος αυτός πρέπει να διαθέτει ένα ιδιαίτερο ταλέντο. Μετά τις σπουδές του στον τομέα του βιομηχανικού σχεδιασμού αυτοκινήτων, στις ΗΠΑ ο κ. Ζαπατίνας αναλαμβάνει επικεφαλής εξωτερικών σχεδιασμών στο Centro Stile της Fiat υπογράφοντας την εξωτερική γραμμή της Barchetta, ενώ συμμετέχει στην "επινόηση" του Fiat Coupe. Η πρώτη επαφή με την Alfa Romeo πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια σχεδιασμού της Alfa 145 αλλά, λίγο αργότερα, "μεταγράφεται" στην BMW έως τον Οκτώβριο του 1998, όταν ανακοινώνεται η πρόσληψή του στην κορυφαία σχεδιαστική θέση της Alfa Romeo. Από τις 2 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους ο ηλικίας 43 ετών, σήμερα, συμπατριώτης μας προσφέρει τη δημιουργική του έμπνευση στην ιταλική εταιρεία, καθοδηγώντας εκείνους που από το 1993 έως τώρα σχεδίασαν μοντέλα όπως οι 145 και 146, οι Spider και Gtv, η Alfa 156 -αυτοκίνητο της χρονιάς 1998-, η Alfa 166 και βέβαια, η επερχόμενη Alfa Romeo 147.



θα δούμε μια παλιά του συνέντευξη που δόθηκε επ' ευκαιρία της παρουσίασης της 147

Θα ήθελα κατ' αρχάς να ρωτήσω πώς εξελίχθηκε η καριέρα σας έως σήμερα.

Σπούδασα design στην Αμερική, στην Pasadena και μετά άρχισα την καριέρα μου ουσιαστικά στη Fiat, στα τέλη της δεκαετίας του 80. Ημουν πολύ τυχερός διότι εκείνη την εποχή ασχολήθηκαν πολύ με νέα μοντέλα. Ετυχα σε μια μεταβατική περίοδο και σιγά σιγά αρχίσαμε με την 145 και συνεχίσαμε με το Coupe, την Barchetta και τα Βravo και Μarea. Ηταν μια πολύ σημαντική εμπειρία διότι συμμετείχα σε εκείνη τη μικρή ομάδα των ανθρώπων που σχεδίαζε αυτά τα αυτοκίνητα, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Πολλές φορές μπορεί να μη βιώνεις μια τέτοια κατάσταση. Ημουν τυχερός από αυτή την άποψη. Μετά δέχτηκα μια πρόταση να εργαστώ στην BMW, στο Μόναχο, όπου έμεινα περίπου 4½ χρόνια, και αυτό αποδείχθηκε μια πολύ ενδιαφέρουσα εξέλιξη για την καριέρα μου. Γνώρισα παράλληλα και τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζουν και παράγουν αυτοκίνητα στη Γερμανία. Υστερα από 4½ χρόνια, μου προσφέρθηκε η δυνατότητα να διευθύνω το Centro Stile της Alfa Romeo. Bέβαια, όταν σου προσφέρεται μια τέτοια ευκαιρία δεν το σκέφτεσαι και πάρα πολύ... Κάνεις ότι το σκέφτεσαι, αλλά το έχεις ήδη αποφασίσει...

Το όνειρό σας έγινε πραγματικότητα ;

Πράγματι, το όνειρο γίνεται πραγματικότητα και, έτσι, γύρισα πίσω στην Ιταλία, όπου βρίσκομαι εδώ και 1½ χρόνο.

Τελικά σας επέλεξε η Alfa Romeo ή εσείς την επιλέξατε; Νομίζω ότι την ίδια χρονική περίοδο είχατε πρόταση και από την Αμερική. Η επιλογή σας ήταν συναισθηματική ή απλώς προτιμήσατε την Ευρώπη από τις ΗΠΑ;

Εγώ προτιμώ γενικώς την Ευρώπη από την Αμερική. Αυτός είναι προσωπικός λόγος, γιατί έχω ζήσει στην Αμερική ούτως ή άλλως πάρα πολλά χρόνια, οπότε δεν ήταν μέσα στους επαγγελματικούς μου στόχους να εργαστώ στην Αμερική. Γενικά, το ευρωπαϊκό αυτοκίνητο το αισθάνομαι πολύ πιο κοντά μου και η δουλειά μου αντανακλά αυτή την προτίμηση. Νομίζω ότι είναι σημαντικό για κάποιον σχεδιαστή να ακολουθεί αυτό που αισθάνεται. Αλλωστε, οι πιο επιτυχημένες επιλογές είναι οι αμοιβαίες. Κάπως έτσι εξελίχθηκαν τα πράγματα και στη δική μου περίπτωση.

Στο Centro Stile της Alfa Romeo διαδεχτήκατε έναν αρκετά σημαντικό άνθρωπο στο χώρο του, τον Walter de Silva, ο οποίος σχεδίασε ένα μεγάλο μέρος της Alfa 156 Sportwagon. Σε αυτό το μοντέλο εσείς είχατε συμμετοχή;

Ναι, συμμετείχα στη σχεδίαση του εσωτερικού του και σε ορισμένες λεπτομέρειες στο εξωτερικό του. Στο σημείο αυτό όμως θεωρώ απαραίτητη μια διευκρίνηση.
Τα αυτοκίνητα σήμερα, εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις, σχεδιάζονται από μικρές ομάδες δημιουργικών ανθρώπων και όχι από ένα σχεδιαστή. Αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε, διότι πολλές φορές έχουμε την τάση να ταυτίζουμε εύκολα ονόματα με αυτοκίνητα, τα οποία δεν έχουν σχεδιαστεί από έναν άνθρωπο. Νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε ότι εγώ διευθύνω το Centro Stile της Alfa Romeo. Δεν θα πρέπει, ωστόσο, να ξεχνάμε ποτέ ότι μέσα σε αυτό το κέντρο υπάρχουν ορισμένοι δημιουργικοί άνθρωποι που κάνουν εξαιρετική δουλειά. Ο δικός μου ρόλος είναι να τους δίνω ενθουσιασμό και να χαράζω τη κατεύθυνση προς την οποία θα κινηθεί η ομάδα.

Από ό,τι γνωρίζω, την ομάδα σας αποτελούν 15 άτομα. Αρκούν για μια εταιρεία όπως η Alfa Romeo;

Κοιτάξτε, τα δημιουργικά στελέχη είναι λίγο πολύ τόσα. Δεν νομίζω ότι χρειάζονται περισσότερα. Θέλουμε τα αυτοκίνητα που σχεδιάζουμε να έχουν προσωπικότητα, γι΄ αυτό και προσέχουμε οι άνθρωποι που εργάζονται κοντά στα αυτοκίνητο να είναι λίγοι, αλλά να διατηρούν την προσωπικότητα τους, συμβάλλοντας με την παιδεία τους στο τελικό αποτέλεσμα.

Αλήθεια πόσο σημαντικό είναι το ότι σχεδιάζετε για μια μεγάλη ιταλική εταιρεία, σε μία χώρα που έχει και ανεξάρτητους σχεδιαστικούς οίκους, όπως ο Pininfarina, το Ιdea, η Italdesign; Πόσο δύσκολο είναι για σας το γεγονός ότι στην ίδια χώρα υπάρχουν πολλοί που κρίνουν το έργο σας;

Δεν είναι ούτε εύκολο αλλά ούτε και δύσκολο. Είναι μια ξεχωριστή κατάσταση για την Ιταλία, γιατί αυτή η χώρα έχει μια ορισμένη ιστορία όσον αφορά στην carroceria, ας την πούμε έτσι. Το ισχυρό παρελθόν της χώρας στον τομέα αυτό διευκολύνει σε αρκετά σημεία, διότι τελικά ο σχεδιασμός αυτοκινήτων είναι μέρος της ιταλικής κουλτούρας. Οπότε, αυτό νομίζω είναι θετικό για μας!

Υπάρχει μήπως ανταλλαγή στοιχείων του Centro Stile με τους ανεξάρτητους σχεδιαστικούς οίκους ή σχεδιάζετε αποκλειστικά μόνοι σας;

Οχι. Πάντοτε έχουμε μια σχέση επαγγελματικής ανταλλαγής με διάφορα από τα κέντρα που αναφέρατε. Αυτό είναι κατά κάποιο τρόπο καθιερωμένο, η Alfa Romeo εφαρμόζει αυτή την τακτική δεκαετίες, αλλά οι βάσεις τίθενται στο Centro Stile. Εκεί καθορίζονται οι τάσεις και τα δεδομένα, καθορίζεται η "στρατηγική" του αυτοκινήτου, από πλευράς αισθητικής. Και μην ξεχνάμε ότι, σήμερα, η "στρατηγική" του design είναι σημείο αιχμής για μια εταιρεία όπως η Alfa Romeo.

Στην καριέρα σας έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο ένα υψηλόβαθμο στέλεχος της General Motors, o Jack Jordan. Ποια ήταν η συμβολή του, κ. Ζαπατίνα, στην εξέλιξή σας ;

O Jack Jordan, o οποίος ήταν ο διευθυντής του design της GM αρκετά χρόνια, με βοήθησε να βρω τις κατάλληλες σχολές σε μία κρίσιμη χρονική περίοδο. Σημαντικό ρόλο στην επαγγελματική μου ζωή έπαιξε επίσης ο Chris Pandon, με τον οποίο συνεργαστήκαμε πάρα πολλά χρόνια αρχικά στη Fiat και μετά στην BMW.

Είχατε λοιπόν στο παρελθόν μια σχέση εξ αγχιστείας με την GM και σήμερα το Gruppo Fiat αποκτά μια νέα διαφορετική σχέση με την αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία. Πώς σας φαίνεται αυτό;

Ε, καμία φορά συμβαίνουν παράξενες συγκυρίες στον κόσμο, δεν είναι πρωτότυπο. Υπάρχουν άνθρωποι τους οποίους εγώ δίδαξα να σχεδιάζουν και για τους οποίους είμαι πάρα πολύ περήφανος, καθώς σχεδιάζουν σημαντικά πράγματα και προσφέρουν στον κόσμο. Είναι και αυτό ένα μέρος της επαγγελματικής μας ζωής.

Θεωρείτε πιθανή στο μέλλον μια συνεργασία στο σχεδιαστικό τομέα με την GM;

Aυτήν τη στιγμή είναι λίγο πρόωρο να μιλήσουμε για κάτι τέτοιο, γιατί είναι μια καινούρια συνεργασία αυτή και θα εξελιχθεί με τον καιρό. Δεν αποκλείω τίποτα, αλλά και δεν έχω αυτήν τη στιγμή κανένα θετικό στοιχείο προς αυτή την κατεύθυνση.

Ας αφήσουμε λοιπόν την ενδεχόμενη συνεργασία με την GM και ας μιλήσουμε για τα επόμενα σχέδιά σας στην Alfa Romeo.

Νομίζω ότι η Αlfa Romeo έχει ένα πολυ δυνατό μέλλον μπροστά της, γιατί είναι μία εταιρεία με αξιοθαύμαστο παρελθόν και ισχυρό παρόν, το οποίο μπορούμε, και θέλουμε, να αξιοποιήσουμε. Ο κόσμος νομίζω ότι αισθάνεται την ανάγκη να έρθει σε επαφή με αυτοκίνητα που έχουν προσωπικότητα. Και αυτό, νομίζω, είναι το "κλειδί" της Alfa Romeo. Είναι κάτι το οποίο έχουμε σκοπό να το διατηρήσουμε και να σχεδιάσουμε αυτοκίνητα που έχουν προσωπικότητα και, κατά μία έννοια, προσφέρουν θετικά στοιχεία στο κοινό. Και δεν εννοώ απλώς τους καταναλωτές, αλλά τους ανθρώπους που έχουν μια σχέση με το αυτοκίνητο και δεν το θεωρούν αντικείμενο ή προϊόν.

Αναφέρεστε σε εκείνους που το βλέπουν ως προέκταση του εαυτού τους και όχι απλώς ως μέσο μετακίνησης;

Ακριβώς. Μιλάμε για αυτοκίνητα με "ανθρώπινο" χαρακτήρα, που έχουν τη δική τους κουλτούρα διότι αντανακλούν τη δική μας παιδεία. Και αυτό νομίζω ότι είναι πάρα πολύ θετικό. Είναι κάτι το οποίο δεν μπορεί να μας κλέψει κανένας, είναι δικό μας και έχουμε σκοπό να το εκμεταλλευτούμε.

Μετά την Alfa Romeo 156 Sportwagon, το επόμενο μοντέλο θα είναι...;

Η διάδοχος της 145, η νέα Alfa Romeo 147, την οποία θα έχετε την ευκαιρία να δείτε από κοντά στην 68η Διεθνή Εκθεση Αυτοκινήτου στο Torino.

Για την 147 έχετε δουλέψει περισσότερο από ό,τι για την 156;

Eίναι αλήθεια αυτό, έχουμε δουλέψει ακόμη περισσότερο εγώ και η ομάδα μου αρκετό καιρό, αλλά τα υπόλοιπα θα μου επιτρέψετε να τα σας τα πω όταν παρουσιαστεί η νέα μας δημιουργία.

Πώς βλέπετε το ευρωπαϊκό αυτοκίνητο γενικότερα, εκτός Alfa Romeo; Παλαιότερα υπήρχαν διαφορετικές νοοτροπίες σχεδίασης ανάλογα με τη χώρα προέλευσης κάθε μοντέλου, αλλά τα τελευταία χρόνια αρκετά αυτοκίνητα από διαφορετικά σημεία του πλανήτη μοιάζουν τόσο πολύ μεταξύ τους. Συμφωνείτε;

Kάθε κατασκευαστής προσπαθεί να διαδραματίσει κάποιο ρόλο στην αγορά, και όπως εμείς έχουμε έναν καθορισμένο ρόλο, υποθέτω ότι και άλλες εταιρείες επιδιώκουν το ίδιο, αλλά οι μέθοδοι διαφέρουν. Δεν μπορεί πια κάποιος να κατατάσσει τα αυτοκίνητα αναλόγως της χώρας προέλευσής τους, διότι τα αυτοκίνητα εκφράζουν τους ανθρώπους που τα κατασκευάζουν. Οι ίδιοι άνθρωποι σήμερα ταξιδεύουν περισσότερο, επικοινωνούν καλύτερα, ανταλλάσουν πολιτισμικά στοιχεία. Αυτό είναι καλό, διότι, όταν ερχόμαστε σε επαφή με άλλους λαούς, κατά τη γνώμη μου, κερδίζουμε. Ας μην ξεχνάμε ότι, μέχρι τώρα, τα περισσότερα πολιτιστικά επιτεύγματα οφείλονται στις ανταλλαγές, στις συγκρίσεις που έχουν συντελεστεί από την ανθρωπότητα. Αυτό κατ΄ επέκταση είναι θετικό και για το αυτοκίνητο.

Θεωρείτε δηλαδή ότι αυτή η πολυσχιδία, από όπου και αν προέρχεται, προάγει την ιδέα της αυτοκίνησης;

Νομίζω ότι δεν υπάρχει πρόβλημα. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να υφίσταται "αυτοκινητοσωβινισμός", διότι οι ίδιοι οι άνθρωποι σήμερα δεν αισθάνονται αυτή την ανάγκη. Ας μην ξεχνάμε ότι στην Ευρώπη αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχουν σύνορα. Το κράτος αρχίζει να αλλάζει αρκετά την έννοιά του, τα τελευταία χρόνια. Γίνεται περισσότερο έθνος...

Νομίζετε ότι η ιδέα της παγκοσμιοποίησης εφαρμόζεται στο χώρο του αυτοκινήτου;

Bεβαίως. Το ένα φέρνει το άλλο. Το αυτοκίνητο είναι ένα "προϊόν" το οποίο εκφράζει τις ανάγκες της κοινωνίας μας. Δεν βρίσκεται έξω από την κοινωνία, οπότε ακολουθεί τις ανάγκες και παράλληλα δίνει καινούριες ιδέες, ώστε η κοινωνία να προωθείται, να εξελίσσεται. Παίρνει από την κοινωνία και δίνει σε αυτήν. Αυτός είναι ο ρόλος του.

Υπάρχει κάτι αυτήν τη στιγμή στην αυτοκινητοβιομηχανία που να περιορίζει το έργο του σχεδιαστή; Μιλώ για καινούρια υλικά όπως το αλουμίνιο ή τα μηχανικά μέρη που εξελίσονται αλλάζοντας παράλληλα διαστάσεις.

Μα και αυτό είναι ένα μέρος της δουλειάς του σχεδιαστή. Ο σχεδιαστής δουλεύει με περιορισμούς, δεν δουλεύει μόνο με ελευθερία. Αυτοί οι περιορισμοί καμία φορά είναι οι ίδιοι που μπορούν να προσδώσουν φρεσκάδα στις δημιουργίες του. Κατά τη γνώμη μου, ο καλός σχεδιαστής, αν δεν αντιμετωπίσει περιορισμούς, πολύ φοβάμαι ότι δεν θα ξέρει τι να κάνει.

Θεωρείτε δηλαδή ότι τα όρια που τίθενται είναι και το έναυσμα για να δημιουργήσει ο σχεδιαστής;

Παίζει μεγάλο ρόλο στην έμπνευση η προσπάθεια επίλυσης προβλημάτων. Aυτό είναι πολύ σημαντικό για το σχεδιαστή και, ας μη γελιόμαστε, πάντα θα υπάρχουν τα όρια και πάντα θα υπάρχουν δυσκολίες. Αυτό νομίζω ότι δεν θα λείψει ποτέ.

Τι είναι αυτό που σκέφτεστε, όταν ξεκινάτε να δημιουργήσετε, εσείς και η ομάδα σας, ένα καινούριο μοντέλο;

Tους στόχους. Στην αρχή θα πρέπει να καταλάβουμε ποιος είναι ο στόχος, η έννοια αυτού του καινούριου μοντέλου που θέλουμε να πετύχουμε. Για να τους οραματιστούμε πρέπει να χρησιμοποιήσουμε διαφορετικούς τρόπους, το μυαλό μας, το χέρι μας και την καρδιά μας συγχρόνως. Πρέπει να συνδυάσεις το συνειδητό και το υποσυνείδητο. Ο συγκερασμός τους είναι πολύ σημαντικός.

Οταν σχεδιάζετε, αναρωτιέστε τι θα ήθελε ο καταναλωτής; Προσπαθείτε να δείτε μέσα με τα μάτια του;

Ναι, από μια άποψη νομίζω ότι ο σχεδιαστής λειτουργεί ως ηθοποιός. Τη στιγμή που σχεδιάζει ένα νέο μοντέλο πρέπει να μπει στον τρόπο ζωής αυτού για τον οποίο δημιουργείται αυτό το αυτοκίνητο. Θα πρέπει όμως να το δει όχι με τρόπο καταπιεστικό αλλά με τρόπο ευχάριστο, σκεπτόμενος: "Α, είναι κάτι ενδιαφέρον, είναι ένα καινούριο περιβάλλον. Αντιμετωπίζω τη ζωή με άλλο τρόπο, θα κάτσω λοιπόν να σχεδιάσω ένα καινούριο αυτοκίνητο που θα με πάρει λιγάκι από την καθημερινότητα, θα με πάει κάπου αλλού". Και αυτό νομίζω ότι είναι το καλό μέρος του σχεδιαστή. Είναι η προσφορά μας για κάτι καινούριο, κάτι πιο ωραίο. Αυτός είναι ο πρωταρχικός μας στόχος.

Πώς σας φαίνεται η πορεία των Ελλήνων σχεδιαστών αυτοκινήτου; Ο Αντώνης Βολάνης, ο Σωτήρης Κωβός και φυσικά εσείς αποδεικνύετε ότι οι Ελληνες μπορούν να επιτύχουν και σε αυτόν το χώρο, αν και στη χώρα μας δεν υπάρχει ούτε αυτοκινητοβιομηχανία ούτε καν σχολή. Δεν είναι οξύμωρο;

Νομίζω ότι στην Ελλάδα υπήρχε πάντα μια σχέση με το αυτοκίνητο. Στον Ελληνα αρέσει πολύ το αυτοκίνητο. Επίσης, μη έχοντας τοπική αυτοκινητοβιομηχανία, μπορούσαμε να δούμε την ποικιλία γύρω από τα αυτοκίνητα, μολονότι δεν είχαμε πολλά ακριβά μοντέλα. Αυτό νομίζω ότι βοηθά ένα φιλόδοξο νεαρό, διότι δεν αφομοιώνει στοιχεία και εντυπώσεις μόνο από ένα είδος αυτοκινήτου αλλά από περισσότερα, κάτι που θεωρώ σημαντικό. Αλλωστε, ο Ελληνας είναι από τη φύση του δημιουργικός τύπος, διαθέτει φαντασία, ζει σε έναν τόπο που έχει ωραία χρώματα, ωραίο κλίμα, βγαίνει έξω, απολαμβάνει τη ζωή και, βέβαια, τη σχέση του με το αυτοκίνητο. Αρα, δεν νομίζω ότι υπάρχει πρόβλημα. Θεωρώ την ύπαρξη Ελλήνων σχεδιαστών αυτοκινήτου απόλυτα φυσιολογική και δεν θα εκπλαγώ καθόλου αν και στο μέλλον υπάρξουν περισσότεροι. Ας μην ξεχνάμε ότι στην Ευρώπη τα σύνορα σταδιακά "καταργούνται". Ειδικά τα σύνορα της παιδείας δεν υφίστανται καθόλου πια. Μπορεί να είσαι εδώ και να σκέφτεσαι κάπως αλλιώς, όπως σκέφτονται πολύ μακριά... Οπως όλοι οι Γερμανοί ή όλοι οι Ιταλοί μπορούν να γίνουν καλοί σχεδιαστές, το ίδιο θα συμβεί και με άλλους Ελληνες σχεδιαστές.

Θα ήθελα να μου πείτε πέντε μοντέλα αυτοκινήτων
που θα θέλατε να είχατε σχεδιάσει εσείς.

Μου αρέσουν αυτές οι ερωτήσεις. Σημειώστε λοιπόν: Αlfa Romeo Julia, Αlfa Romeo Junior, Αlfa Romeo Disco Volante, Citroen DS και Μaseratti Boomerang, που είναι ένα show car. Υπάρχουν βέβαια και άλλα, αλλά αν αρχίσουμε δεν ξεμπερδεύουμε ποτέ...

ΕΙΝΑΙ Η ΤΕΧΝΗ ΥΛΙΣΜΟΣ;

Η επαγγελματική ενασχόληση με την τέχνη σε κάθε της μορφή είναι βιοπορισμός επομένως είναι εξορισμού κερδοσκοπική ενέργεια όπως η επαγγελματική ενασχόληση με οτιδήποτε άρα και με τη τέχνη.
Δεν αναφερόμαστε όμως σε αυτή τη διάσταση όταν θέτουμε το ερώτημα "είναι η τέχνη υλισμός;".
Προφανώς είμαστε όλοι άνθρωποι και έτσι αποτελούμαστε εν μέρει από ύλη, επομένως η υλική μας υπόσταση το απαιτεί και να μας αφορά και να μας ενδιαφέρει το υλικό και αυτό γίνεται στο βαθμό που εξαρτάται η ύπαρξη μας από τα υλικά αγαθά.

Η διάσταση όμως που περνάει από το βιοπορισμό και φτάνει στην αισθητική ευχαρίστηση και απόλαυση είναι ο στόχος του ερωτήματος.

Στόχος της τέχνης -μεταξύ άλλων- είναι βασικά η αισθητική ευχαρίστηση και απόλαυση.Συνδέεται αυτή η ευχαρίστηση με την ευχαρίστηση της κτήσης και της κατοχής αλλά κι ακόμη παραπέρα με την εξύψωση της υλική υπόστασης σε πρώτιστο αγαθό.
Μια επίπτωση αυτής της οπτικής γωνίας είναι ο ηδονισμός [το κυνήγι των ηδονών και των απολαύσεων σαν κυρίαρχος στόχος ζωής] και ο καταναλωτισμός[η κατανάλωση σαν μέσο στο κυνήγι των ηδονών και των απολαύσεων].
Παρατηρώντας τον κόσμο της τέχνης των καλλιτεχνών και των φιλότεχνων παρατηρούμε δύο στάσεις ζωής.

Η πρώτη των καλλιτεχνών δημιουργών που ζουν για την τέχνη τους.
Μάλιστα συχνά ζουν ασκητικά και σαν απόκοσμα όντα, βιώνοντας τη δημιουργία σαν απώτατο λόγο ύπαρξης, είναι συνήθως φιλελεύθερα όντα πέρα από κανόνες και συμβιβασμούς και λειτουργούν μέχρι και ασύδοτα στην προσπάθεια τους να απελευθερωθούν από τον κόσμο και τις αγκυλώσεις του,κι έτσι να πρωτοπορήσουν και να ξεχωρίσουν.
Πρόκειται για την επανάσταση της πρωτοτυπίας και καινοτομίας που προφανώς γίνεται για τη δόξα και τη φήμη [η ματαιοδοξία στο μεγαλείο της] ή για λόγους προσφοράς στο σύνολο -δοτικότητα- κυνηγώντας ιδεαλιστικά τη διαχρονικότητα, και επομένως τις ηθικές και αισθητικές αξίες στην τέχνη και τη κοινωνία.
Στον κόσμο των καλλιτεχνών εντάσσονται και άλλοι άνθρωποι, συγγενείς, φίλοι των καλλιτεχνών διδάσκαλοι. Θα έλεγα ότι είναι απλά κοινωνοί της τέχνης με ανιδιοτελείς στόχους ίσως όχι δημιουργοί αλλά έμμεσα ή άμεσα υποστηρικτές της δημιουργίας και κυρίως των δημιουργών.

Η δεύτερη στάση ζωής είναι των φιλότεχνων, εκείνων που έχουν χρήματα και ανταλλάσσουν τα χρήματα με τέχνη. Αυτοί αποζητούν αρχικά την ίδια τη τέχνη για την αισθητική της ευχαρίστηση, έπειτα για τη ματαιοδοξία της κατοχής έργου τέχνης ή ποδηγέτησης του καλλιτέχνη ηδονιζόμενοι έμμεσα λόγω της εξουσίας στο δημιουργό, και τέλος το οικονομικό κέρδος από την εκμετάλευση ανθρώπων που έχουν αυτή την αρρώστια-αδυναμία-πάθος κατοχής και κτήσης όμορφων πραγμάτων μεταξύ των φιλότεχνων.

Έτσι εντοπίζουμε τρεις τύπους ιδιοτελούς σχέσης του φιλότεχνου με τη τέχνη:
α.την αισθητική απόλαυση που προκύπτει μέσω της βαθιάς ευαισθησίας καλλιέργειας γνώσεως και μορφώσεως αλλά και πλούτου που προσφέρει την απόκτηση των καλλιτεχνημάτων.
Βέβαια υπάρχουν και οι φτωχοί φιλότεχνοι κοινωνοί της τέχνης μέσω του θαυμασμού και της καλλιέργειας που δεν επιδιώκουν την κατοχή της -ίσως επειδή δεν είναι κι εφικτή- αλλά κυρίως επιδιώκουν τη ψυχαγωγία δηλαδή την αναγνώριση, την αποδοχή των μηνυμάτων και των αξιών και της Αρμονίας που αυτή η τέχνη και ο καλλιτέχνης προτείνει και άγει την ψυχή και το πνεύμα σε υψηλότερα επίπεδα ύπαρξης και ευαισθησίας, ή απλά τη διασκέδαση- το σκόρπισμα των σκοτούρων και των λοιπών κουραστικών σκέψεων και αισθήσεων με όμορφα ερεθίσματα.

β.τη θρέψη της ματαιόδοξης διάθεσης για έμμεση δόξα [το γνωστό: να αποθανατιστεί κανείς μέσω της τέχνης] με το να την κατέχει και να την επιδεικνύει, ή να γίνεται θέμα αυτής, ή να την ποδηγετεί προσφέροντας ανταλλάγματα στον δημιουργό -εννοείται υλικά αγαθά-, άρα κι εδώ συμπλέκεται η κατάσταση με τον πλούτο
γ.το οικονομικό κέρδος μέσα από την εκμετάλλευση του πάθους για απόλαυση ή δόξα.
Έχει στηθεί ένας χορός κερδοσκοπίας γύρω απο την τέχνη το λεγόμενο χρηματιστήριο της τέχνης.
Αυτός ο χορός γίνεται από εμπόρους που πλουτίζουν εκμεταλλευόμενοι τον πόθο για απόλαυση και ματαιοδοξία ανθρώπων πλουσίων που μπορούν να το πετύχουν πληρώνοντας.
Αποτέλεσμα του χορού του κέρδους είναι και το σύστημα επιτυχίας κι άρα πληρωμής και φήμης καλλιτεχνών, η φήμη του καλλιτέχνη δημιουργείται ώστε να ανεβαίνει και η αξία του έργου αλλιώς πως θα μπορούσε να γίνει αυτό;
Ο σκοπός των καλλιτεχνών που εμπλέκονται στο χρηματιστήριο της τέχνης εν ζωή μεταλλάσσεται από πρωτοπορία για την ανύψωση της ζωής των πολλών και τη φήμη "σε πρωτοπορία για την επιτυχία: οικονομικά ανθηρά, υπόληψη και άρα δύναμη φωνής και επηρεασμού [που προκύπτει από τη κοινωνική αποδοχή] και υλικές ανέσεις και απολαύσεις.
Καταντάει ο καλλιτέχνης και ο φιλότεχνος ένας απλός υλιστής

"Υλισμός

Ο υλισμός είναι ένα από τα δύο κύρια ρεύματα της φιλοσοφικής σκέψης, το οποίο υποστηρίζει πως το κύριο συστατικό του Σύμπαντος είναι η ύλη, και πως όλα τα φαινόμενα που παρατηρούνται μπορούν να εξηγηθούν ως υλικές αλληλεπιδράσεις. Οι θετικές επιστήμες χρησιμοποιούν ένα παρεμφερές σύνολο αξιωμάτων, τον μεθοδικό νατουραλισμό, ο οποίος εξηγεί τα παρατηρήσιμα φαινόμενα της φύσης μόνο με φυσικά αίτια, χωρίς να αρνείται την ύπαρξη του υπερφυσικού. Ως καθαρή εξήγηση του υλικού κόσμου, ο υλισμός αντιτίθεται κάθετα στον πλατωνισμό ή ιδεαλισμό.

Στις διάφορες υποκατηγορίες του περιλαμβάνεται ο διαλεκτικός υλισμός, ο ιστορικός υλισμός, ο αυθόρμητος υλισμός, ο μηχανιστικός υλισμός και ο χυδαίος υλισμός."

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η πλέον ακραία κατάληξη του υλισμού είναι και ο ηδονισμός αφού δεν είμαστε παρά ύλη που πάμε στο τίποτε δεν υπάρχει ιδιαίτερος σκοπός στην ύπαρξη,μα τότε το μόνο ενδιαφέρον που μένει είναι η πρόσκαιρη ηδονή: ε! ας στύψουμε λοιπόν και το δευτερόλεπτο...
Σε αυτή τη λογική του ακραίου ηδονισμού μπαίνει και ο φιλότεχνος και ο καλλιτέχνης.
Ο μεν φιλότεχνος που κατέχει πλούτο και μέσω της μόρφωσης των σπουδών και της καλλιέργειας γίνεται κυνηγός στις λεπτότερες των ηδονών που δεν είναι για τους απλούς κοινούς και χυδαίους ηδονιστές.
Ο δε καλλιτέχνης που δρα εν μέρει και σαν φιλότεχνος μέσα από το σύστημα της τέχνης που του πλασάρει τις αξίες αυτές του λεπτού ηδονισμού και τις αναπαράγει υπηρετώντας τις.

Οι τέχνες που σχετίζονται ιδιαιτέρως με τη διάθεση αυτή του ηδονισμού είναι εκείνες που έχουν αποκτήσει εφήμερο χαρακτήρα, σχετίζονται δηλαδή με τη μόδα.
Αυτές είναι οι εφαρμοσμένες τέχνες κατά κύριο λόγο και ακολουθούν και οι εικαστικές που μπήκαν και αυτές στο στιλιστικό χορό, το χορό της μόδας.
Για να λέμε και του στραβού το δίκιο από παλιά ήταν παρών στο χώρο της τέχνης απλά τώρα έγινε η επικρατούσα διάθεση.

Το Ντιζάιν σε κάθε μορφή του γίνεται φορμαλισμός με άκρατο ενδιαφέρον για το καινούριο που δεν έχει ιδωθεί ακόμη και θα γίνει καινοτομία πρωτοποριακό και επαναστατικό: νέες συνταγές και γεύσεις στο τραπέζι των απολαύσεων του σύγχρονου Λούκουλλου-ο διάσημος κι ακόλαστος καλοφαγάς Ρωμαίος που στα συμπόσια του οι ηδονικές γεύσεις ήταν τόσες πολλές και τόσο υψηλής ποιότητας που οι καλεσμένοι έκαναν εμετό για να μπορέσουν να συνεχίσουν να δοκιμάζουν νέες γεύσεις - του άκριτου καταναλωτή.
Αυτό όμως γίνεται βεβαίως σε βάρος άλλων ανθρώπων και σε βάρος των ζώων και των φυτών που δεινοπαθούν και εν ολίγοις σε βάρος της ισορροπίας της υγείας του πλανήτη που μακροπρόθεσμα σημαίνει σε βάρος της ίδιας της ύπαρξης τους.

Η ουσία λοιπόν της τέχνης ή αλλιώς οι αξίες αισθητικές και ηθικές παραμερίστηκαν για να επιδιωχθούν εξωγενείς στόχοι ηδονιστικού χαρακτήρα. Άρα αφού η τέχνη σήμερα στη μεγάλη πλειοψηφία δρα υλιστικά έχει μεγάλη σχέση με τον υλισμό και τις διαθέσεις που αυτός παράγει, δηλαδή την άπληστη εγωιστική διάθεση για συσσώρευση και κατοχή που τρέφει τη ματαιοδοξία του και γίνεται εφικτή μέσα από την αδικία που παράγει για να το πετύχει.

Όμως ο στόχος της τέχνης δεν είναι αυτός κατά τη γνώμη μου απλά οι καλλιτέχνες νοσούν πνευματικά και ψυχικά όπως το σύνολο της κοινωνίας σήμερα και αναπαράγουν την αρρώστια αυτή.

Η υγιής τέχνη έχει στόχους διερεύνησης του ιδανικού και του όμορφου ναι! Αλλά που γίνεται ωραίο- ώριμο και το πετυχαίνει αυτό μέσα από λεπτές ισορροπίες και ταυτόχρονη εξυπηρέτηση αξιών κι έτσι γίνεται πράξη η διαχρονικότητα του έργου τέχνης που προκύπτει μέσα από τη διαχρονικότητα των επιμέρους αξιών που προσπορίζεται και υπηρετεί με τόσο δύσκολη κι αξιοθαύμαστη ισορροπία που τη λέμε Αρμονία.
Η υγιής τέχνη μας περνάει απο την κλίμακα της διασκέδασης στην κλίμακα της ψυχαγωγίας και μέσω αυτής στην ισορροπία και την αρμονια στο βίο.Είναι διδαχή και ευχάριστη ποίηση-σοφίας.

Αυτός ο στόχος Η ΑΡΜΟΝΙΑ για να βρεθεί και να επιτευχθεί απαιτείται ξεκαθάρισμα από στη σκαρταδούρα των ανθρώπων που εμπλέκονται με τη τέχνη με λάθος τρόπο,επομένως ξεσκαρτάρισμα από τη ματαιοδοξία τους και τον πλούτο τους.

Η αυθεντική τέχνη η τέχνη της ΑΡΜΟΝΙΑΣ που βλέπω και σήμερα να υπάρχει δημιουργείται από ανθρώπους ανιδιοτελής και από τη φύση τους υποκινούμενους στο όμορφο και ισορροπημένο αποτέλεσμα κυρίως το διασκεδαστικό τέτοιοι είναι τα παιδιά και κάποιοι από τους ερασιτέχνες που δεν έχουν κρυφές φιλοδοξίες.Στο δευτερο επίπεδο της ψυχαγωγίας μάλλον έχει χαθεί -ελπίζω πρόσκαιρα- η δυνατότητα να περάσουν μηνύματα διαχρονικότητας και αξιών που την υπηρετούν αφού το κοινό και οι καλλιτέχνες έχουν τα μάτια τους στραμένα αλλού στο ιδιαίτερο-ερεθιστικό ή το πολύ στο πρόσκαιρα όμορφο.