Νεοελληνική γλυπτική: από τον 19ο στον 20ό αιώνα

Το αντικείμενο της μεγάλης έκθεσης που διοργάνωσαν τα Δημήτρια σε συνεργασία με την Εθνική Γλυπτοθήκη, στο Κέντρο Πολιτισμού Θεσσαλονίκης

Ήταν τα κινήματα, οι εκπρόσωποί τους, οι καλλιτέχνες που άλλαξαν τον ρου της νεοελληνικής γλυπτικής, οι μεγάλοι Έλληνες γλύπτες και το έργο τους από τα χρόνια του Όθωνα και της Βαυαροκρατίας μέχρι σήμερα.

Μια αφορμή για μια σύντομη υπενθύμιση ή και γνωριμία με τη σύγχρονη ελληνική γλυπτική μια ιστορική ανασκόπιση:

ιστορικά

Η έλευση του Όθωνα στην Ελλάδα και η νέα πολιτική κατάσταση επηρέασε την εξέλιξη της νεοελληνικής τέχνης.

Η στροφή προς τα δυτικά πρότυπα δεν έχει πλέον φραγμούς, και η τέχνη βρίσκεται μπροστά σε νέα δεδομένα.

Η γλυπτική στα οθωνικά χρόνια γνωρίζει μεγάλη άνθηση. Τότε εκτελούνται για πρώτη φορά μεγάλης κλίμακας εργασίες, φαινομενικά δύσκολες αλλά αντιπροσωπευτικές μιας τέχνης με μεγάλη παράδοση, η οποία αναζητά να ανακτήσει το χαμένο κύρος της.

Η μεγάλη ευκαιρία δόθηκε με τη νέα πρωτεύουσα και τα νέα κτίρια δημόσια και ιδιωτικά που άρχισαν να οικοδομούνται με ταχύτατους ρυθμούς.

Οι αδελφοί Ιάκωβος και Φραγκίσκος Μαλακατέ ήδη το 1835 είχαν στήσει το πρώτο ερμογλυφείο της πρωτεύουσας, όπως και οι αδελφοί Φυτάλη από την Τήνο (Γεώργιος, Λάζαρος και Μάρκος) και οι αδελφοί Δημήτριος και Ιωάννης Κόσσος, ο Γεώργιος Βιτάλης και οι πλέον γνωστοί Λεωνίδας Δρόσης και Γεώργιος Βρούτος.

Η πραγματική ανανέωση στο χώρο της γλυπτικής θα προέλθει ωστόσο από τους καλλιτέχνες Δημήτριο Φιλιππότη,

Ιωάννη Βιτσάρη,

Λάζαρο Σώχο

Γεώργιο Μπονάνο.

Ο συμβολισμός εκπροσωπείται στην Ελλάδα κυρίως από τον

Θωμά Θωμόπουλου,

ενώ ο καλλιτέχνης που σημάδεψε την εποχή του και τη ελληνική γλυπτική είναι χωρίς αμφιβολία ένας γλύπτης με πρωτεϊκές ιδιότητες:

ο Γιαννούλης Χαλεπάς,

Ο 20ός αιώνας είναι περίοδος του μοντερνισμού και στα νέα κινήματα δοκιμάζονται γόνιμα και δημιουργικά καλλιτέχνες, όπως

ο Μιχάλης Τόμπρος,

ο Θανάσης Απάρτης (Απάρτογλου),

ο Αντώνιος Σώχος,

ο Γιάννης Παππάς,

ο Χρήστος Καπράλος,

ο Δημήτρης Καλαμάρας κ.ά.

Από τον χώρο της αφαίρεσης, του κονστρουκτιβισμού και άλλων πρωτοποριακών κινημάτων ξεχωρίζουν

ο Γεώργιος Ζογγολόπουλος,

ο Λάζαρος Λαμέρας,

ο Αχιλλέας Απέργης,

η Φρόσω Ευθυμιάδη – Μενεγάκη,

ο Κώστας Ανδρέου,

ο Γεράσιμος Σκλάβος,

ο Ιάσονας Μολφέσης,

η Ναυσικά Πάστρα κ.ά.

Από τους νεώτερους μεταπολεμικούς καλλιτέχνες μπορούν να αναφερθούν οι γλύπτες

Θόδωρος (Παπαδημητρίου),

Δημήτρης Αρμακόλας,

Θόδωρος Παπαγιάννης,

Κυριάκος Ρόκος

Γεώργιος Χουλιαράς,

Κυριάκος Καμπαδάκης

και πολλοί άλλοι, που παρουσίασαν σημαντικά επιτεύγματα και μία ποικιλία έργων, που είτε ως γλυπτά εσωτερικού χώρου είτε ως υπαίθριες συνθέσεις, έρχονταν να λύσουν προβλήματα σχέσεων των αντικειμένων με το χώρο με βάση, πλέον, την ανθρώπινη οπτική και μέσα από τις διαστάσεις που όριζαν τα νέα υλικά.

Η έκθεση διήρκεσε από τις 6 Νοεμβρίου 2009 μέχρι τις 30 Ιανουαρίου 2010.