ΤΕΧΝΕΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΚΙ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΕΣ

ΑΡΘΡΟ 4

Τι είναι εικαστικές τέχνες και τι εφαρμοσμένες τέχνες;

Εικαστικό λέγεται αυτό που μπορεί να απεικονίζει, να μορφοποιεί την ύλη, το παραστατικό.
Επομένως εικαστικές τέχνες λέμε εκείνες που λειτουργούν σαν μέσα για την μορφοποίηση της ύλης και απεικόνισης ιδεών και συναισθημάτων μέσω ύλης.

Εικαστικές τέχνες λέμε παραδοσιακά τη ζωγραφική και τη γλυπτική. Συνηθίζονταν να τις λέμε εικαστικές για να τις ξεχωρίζουμε από τις υπόλοιπες μορφές σαν σύνολο, με την ίδια λογική που λέγονταν παραστατικές : το θέατρο και ο χορός.

Ζωγραφική λέμε την απεικόνιση με χρώματα[χρωστικές ύλες]πάνω σε μια επιφάνεια.Ειδικές ζωγραφικές τεχνικές δίνουν ένα σύνολο από μεθόδους ,που υπάγονται στη ζωγραφική, αλλά διαφέρουν πάρα πολύ μεταξύ τους, σε βαθμό που να μην καταφέρνουμε να δούμε το συνδετικό κρίκο στην τεχνική τους παρά μόνο το σκοπό : την έκφραση, και τη βασική δυάδα στοιχείων χρωστική -επιφάνεια.

Σε αυτή τη λογική η φωτογραφία είναι μετεξέλιξη της ζωγραφικής και ο κινηματογράφος μετεξέλιξη της φωτογραφίας και του θεάτρου.

Γλυπτική ονομάζουμε την απεικόνιση με όγκο, με ανάγλυφο τρόπο: προσθέτοντας και αφαιρώντας υλικό, χρησιμοποιώντας ύλη που σκαλίζεται πλάθεται ή μορφοποιείται ώστε γενικά να κατέχει όγκο και να εκτείνεται στο χώρο και τελευταία στο χώρο -μέσω κατασκευών που εμπεριέχουν κίνηση-.

Καλό είναι να πούμε ότι τώρα τα όρια των κλάδων της τέχνης είναι μάλλον ρευστά και ακαθόριστα.
Τώρα πια η ζωγραφική, η γλυπτική, και οι άλλες μορφές τέχνης αλληλοδανείζονται τα μέσα τους και τις τεχνικές τους κάνοντας έτσι δυσδιάκριτο το τοπίο ως προς τι είναι ζωγραφικό, γλυπτικό, φωτογραφικό, αρχιτεκτονικό, κινηματογραφικό ή θεατρικό και πάει λέγοντας.

Αυτό γίνεται επειδή στην τέχνη τίποτε πια δεν θεωρείται ορισμένο σταθερό και μόνιμο, ενώ κάθε όριο είναι και μια πρόκληση για να ξεπεραστεί στη μάχη για το πρωτόγνωρο και το πρωτοποριακό, το ιδιαίτερο και το εντυπωσιακό.

Οι μίξεις, οι πειραματισμοί και ο διεργασίες αυτές γεννούν πρωτόγνωρες καταστάσεις, πολλές φορές μάλλον αποκρουστικές, αλλά σίγουρα ενδιαφέρουσες σαν δυνατότητες έκφρασης και τονισμού νέων ποιοτήτων, κυρίως όμως σαν εξερευνήσεις νέων ορίων.

Γενικά έχουμε μια απελευθερωμένη τέχνη και ένα σύνολο καλλιτεχνών που σαν νέοι εξερευνητές προσπαθούν να βρουν τα όρια της που ολοένα και καταπατούνται και ξεχειλώνουν.
Έτσι οι περισσότεροι δημιουργοί σήμερα είναι χαμένοι στο υπερπέραν των δυνατοτήτων, των μέσων και των τάσεων που δημιουργούν.

Δεν έχουν αρχές, δεν γνωρίζουν όρια , δεν ξέρουν που πάνε και γιατί, παρόλα αυτά ο χορός καλά κρατεί...

Άλλο τέχνη κι άλλο τεχνική λοιπόν;
Όχι βέβαια!
Η τέχνη δημιουργήθηκε σαν εμπλουτισμός της τεχνικής με πνεύμα και νόημα.
Αρχικά αυτό πέτυχε ανεβάζοντας τις απαιτήσεις στην υλοποίηση της, και μετά μέσα από τη διαφοροποίηση και την ιδιαιτερότητα χρησιμοποιούμενες σαν πόλος έλξης ενδιαφέροντος .
Έτσι η τέχνη είναι η τεχνική μετ' εξελιγμένη.

Εφαρμοσμένη τέχνη είναι η εξειδικευμένη τέχνη με ειδικές τεχνικές προδιαγραφές -τεχνολογία-που βρίσκει άμεση και πρακτική εφαρμογή σε συγκεκριμένους τομείς διαμόρφωσης αντικειμένων και χώρων άρα εμπεριέχει και τη χρηστική, ωφελιμιστική, πρακτική διάσταση εξού και το "εφαρμοσμένη".

Εφαρμοσμένες τέχνες λέμε το σχεδιασμό -design- χώρων και αντικειμένων ,και τη φωτογραφία.

Εικαστικές τέχνες και εφαρμοσμένες τέχνες είναι κι αυτές δύσκολο να ξεχωρίσουν σαν ιδιαίτερες κατηγορίες και μεταξύ τους σαν γένη αλλά και σαν είδη λόγω αυτής της τάσης συγκερασμού και ανάμιξης τους.
Πρόκειται για την τάση που επιβλήθηκε στην τέχνη από την αγορά και τη λογική της "δημιουργικότητας" του χρηματικού κέρδους όπου όλα εντάσσονται στο παιχνίδι της πρωτοπορίας και της ιδιαιτερότητας, όπου καταργείται οτιδήποτε προηγούμενο σαν αναλώσιμο μουσειακό είδος χρησιμοποιημένο και άρα ξεπερασμένο.
Ανόητη λογική, ανόητων ανθρώπων που κυνηγάνε το χρήμα και άρα μπαίνουν στη στρεβλή λογική του εμποράκου, που πουλάει κάδρα και τον ενδιαφέρουν αυτά που θέλει ο κόσμος που θα τα αγοράσει.

Φαύλος κύκλος ο κύκλος του κέρδους από την τέχνη αφού ο καλλιτέχνης που ενδιαφέρεται για την επιτυχία που εξαργυρώνεται πρωτίστως, θα κυνηγήσει πρώτα τις δημόσιες σχέσεις και θα κοιτάξει πρώτα τι θέλουν οι αγοραστές του κι όχι να βρει τι θέλει ο ίδιος και τι του αρέσει και του ταιριάζει ώστε να το προτείνει.
Το αποτέλεσμα;
Απαίσιο!!!:Όλο και πιο κραυγαλέα τέχνη, ακραία και παράξενη, χυδαία και αποκρουστική αφού στόχος της δεν είναι πια η αρμονία, η ομορφιά, το ωραίο, το τέλειο αλλά ο σνομπισμός για κείνους που δεν έχουν χρήματα να την αποκτήσουν και ο ερεθισμός εκείνων που τα έχουν για να τα δώσουν.

Το αντίπαλο δέος των εικαστικών τεχνών είναι πια οι εφαρμοσμένες μπαίνοντας τα ερεθίσματα με άνεση στο περιβάλλον μας αντί να πηγαίνουμε εμείς στο χώρο εκθεσης τους, αλλά και γιατί ο σνομπισμός αν και υπάρχει αποβάλλεται λόγω του ποσοτικού της παραγωγής:
Ο δισδιάστατος σχεδιασμός[γραφιστική-Grafic design] μέσω των εκδόσεων,της τηλεόρασης, των υπολογιστών και του διαδικτύου αντιπαλεύει τη κλασική ζωγραφική.
Ο τρισδιάστατος σχεδιασμός [βιομηχανικός σχεδιασμός-industrial design] μέσω των χρηστικών αντικειμένων αντιπαλεύει τη γλυπτική
Η μουσική των ηλεκτρονικών μέσων κι ο κινηματογράφος μέσω και της τηλεόρασης αντιπαλεύουν τη ζωντανή μουσική και το θέατρο
Εξάλλου ζούμε σε υλιστική εποχή και ο ωφελιμιστικός τους χαρακτήρας μας πάει γάντι